Service Broker در SQL Server

Service Broker در SQL Server

Service Broker یکی از قابلیت‌های قدرتمند SQL Server است که برای پیاده‌سازی ارتباط مبتنی بر پیام (Message-based Communication) طراحی شده.

این ویژگی به ما امکان می‌دهد تا بین دیتابیس‌ها یا سرویس‌های مختلف پیام‌ها را به‌صورت امن، مطمئن و غیرهمزمان ردوبدل کنیم.

وقتی حجم داده یا پردازش زیاد است، اجرای همزمان همه درخواست‌ها باعث فشار روی سیستم می‌شود.

اینجاست که سرویس بروکر به کمک می‌آید و با صف‌بندی درخواست‌ها (Queue) و اجرای آن‌ها در زمان مناسب، باعث افزایش کارایی می‌شود.

دلایل اهمیت Service Broker  در SQL Server

• پردازش غیرهمزمان (Asynchronous Processing)

اگر کاربر گزارشی سنگین درخواست دهد، نتیجه را فوری لازم ندارد. درخواست وارد Queue می‌شود و در پس‌زمینه اجرا می‌شود.

• افزایش مقیاس‌پذیری (Scalability)

با تقسیم بار بین Queueها و سرویس‌های مختلف، SQL Server می‌تواند هزاران درخواست را مدیریت کند.

• قابلیت اطمینان (Reliability)

حتی اگر سرور قطع شود، پیام‌ها در Queue باقی می‌مانند و پس از راه‌اندازی دوباره پردازش خواهند شد.

• معماری توزیع‌شده (Distributed Architecture)

دیتابیس‌ها و برنامه‌ها می‌توانند بدون اتصال مستقیم به هم پیام ردوبدل کنند.

اجزای اصلی Service Broker در Sql

• Message Type

مشخص می‌کند پیام‌ها چه نوعی هستند و چه قالبی باید داشته باشند (متن ساده، XML، باینری).

مثال:

CREATE MESSAGE TYPE [RequestMessage]

VALIDATION = WELL_FORMED_XML;

• Contract

تعریف می‌کند کدام Message Typeها بین سرویس‌ها ردوبدل می‌شوند و چه کسی مجاز به ارسال آن‌هاست.

مثال:

CREATE CONTRACT [RequestContract]

(RequestMessage SENT BY INITIATOR);

• Queue

صفی برای ذخیره پیام‌ها تا زمانی که پردازش شوند.

مثال:

CREATE QUEUE RequestQueue;

• Service

سرویسی که از Queue پشتیبانی می‌کند و نقش نقطه ارتباطی بین پیام‌ها را دارد.

مثال:

CREATE SERVICE [RequestService]

ON QUEUE RequestQueue

(RequestContract);

• Route

در معماری توزیع‌شده مسیر ارسال پیام‌ها را مشخص می‌کند.

• Conversation

ارتباط منطقی بین سرویس‌ها برای تبادل پیام‌ها. هر Conversation یک شناسه‌ی یکتا دارد.

فعال‌سازی سرویس بروکر (Service Broker)

به‌صورت پیش‌فرض در دیتابیس‌های جدید غیرفعال است.

فعال‌سازی:

ALTER DATABASE MyDatabase SET ENABLE_BROKER;

غیرفعال‌سازی:

ALTER DATABASE MyDatabase SET DISABLE_BROKER;

ایجاد سرویس بروکر (Service Broker) (مثال عملی)

• ساخت Message Type

CREATE MESSAGE TYPE [Msg_Text]

VALIDATION = NONE;

• ساخت Contract

CREATE CONTRACT [Msg_Contract]

([Msg_Text] SENT BY INITIATOR);

• ساخت Queue

CREATE QUEUE MsgQueue;

• ساخت Service

CREATE SERVICE [Msg_Service]

ON QUEUE MsgQueue

([Msg_Contract]);

• ارسال پیام

DECLARE @Handle UNIQUEIDENTIFIER;




BEGIN DIALOG CONVERSATION @Handle

FROM SERVICE [Msg_Service]

TO SERVICE 'Msg_Service'

ON CONTRACT [Msg_Contract]

WITH ENCRYPTION = OFF;




SEND ON CONVERSATION @Handle

MESSAGE TYPE [Msg_Text] (N'Hello from Service Broker!');

• دریافت پیام

RECEIVE TOP(1) message_type_name, message_body

FROM MsgQueue;

 

🌟 آیا می‌خواهید به یک متخصص پایگاه داده تبدیل شوید و در دنیای فناوری اطلاعات بدرخشید؟

با دوره آموزشی SQL Server ما، شما می‌توانید به راحتی و با روشی عملی، تمام مهارت‌های لازم را یاد بگیرید!

این دوره به شما آموزش می‌دهد که چگونه داده‌ها را به بهترین شکل مدیریت کنید، گزارش‌های قدرتمند بسازید و به تحلیل‌های عمیق دست یابید.

با محتوای جذاب و پروژه‌های واقعی، شما نه تنها تئوری را یاد می‌گیرید، بلکه توانایی‌های عملی خود را نیز تقویت می‌کنید.

پس فرصت را از دست ندهید! همین امروز به جمع یادگیرندگان ما بپیوندید و اولین قدم را به سوی آینده شغلی روشن‌تر بردارید!

 ⇐همین حالا شروع کنید و به دنیای داده‌ها بپیوندید!

 

حذف Service Broker Objects

• حذف Service

DROP SERVICE Msg_Service;

• حذف Queue

DROP QUEUE MsgQueue;

• حذف Contract

DROP CONTRACT Msg_Contract;

• حذف Message Type

DROP MESSAGE TYPE Msg_Text;

کاربردهای عملی سرویس بروکر (Service Broker)

• سیستم بانکداری

در تراکنش‌های مالی، درخواست مشتری به Queue ارسال می‌شود و پردازش‌ها به‌ترتیب انجام می‌شوند تا تضاد و دوباره‌کاری پیش نیاید.

• تجارت الکترونیک

سفارش مشتری وارد Queue می‌شود و به‌صورت خودکار پردازش، آماده‌سازی و ارسال خواهد شد.

• گزارش‌گیری

گزارش‌های سنگین در صف اجرا می‌شوند و نتایج بعداً به کاربر نمایش داده می‌شود.

• ارسال اعلان (Notification)

وقتی داده‌ها تغییر کنند، Service Broker می‌تواند پیام ارسال کند تا سایر سیستم‌ها مطلع شوند.

مقایسه Service Broker با ابزارهای مشابه

• MSMQ (Microsoft Message Queuing)

  سرویس جدا از SQL Server است؛ اما سرویس بروکر داخل دیتابیس اجرا می‌شود.

• RabbitMQ / Kafka

  ابزارهای مدرن‌تر برای مدیریت صف پیام‌ها هستند.
  اما اگر سیستم شما به SQL Server متکی است، Service Broker ادغام ساده‌تری دارد.

• Trigger + Table

  راه ساده‌تری برای ثبت تغییرات است، اما فاقد مدیریت پیام‌های صف و قابلیت بازیابی است.

مزایای Service Broker در SQL

• اجرای آسنکرون و غیرهمزمان

• کاهش بار سرور

• امنیت بالا با رمزنگاری

• مدیریت ساده صف‌ها و پیام‌ها

• اطمینان از تحویل پیام

معایب Service Broker در SQL

• پیچیدگی پیاده‌سازی

• یادگیری دشوار برای مبتدیان

• مناسب نبودن برای پروژه‌های کوچک

• مصرف منابع اضافی در سناریوهای ساده

سناریوهای واقعی استفاده از سرویس بروکر (Service Broker)

• بانکداری (Banking Systems)

فرض کنید مشتری در دستگاه خودپرداز (ATM) درخواست برداشت وجه ثبت می‌کند. این عملیات شامل چندین گام است:

1. 1. بررسی موجودی
   2. ثبت تراکنش
   3. بروزرسانی حساب
   4. چاپ رسید

اگر همه این‌ها همزمان و در یک تراکنش اجرا شوند، فشار زیادی به سیستم وارد می‌شود. در عوض می‌توان با Service Broker:

• • درخواست برداشت را به‌عنوان یک پیام در Queue ثبت کرد.
  • پردازشگر تراکنش (Service) پیام‌ها را به‌ترتیب اجرا کند.
  • اطمینان حاصل شود که حتی در صورت قطعی سیستم، پیام‌ها از بین نمی‌روند.

• فروشگاه اینترنتی (E-commerce)

در یک فروشگاه آنلاین، وقتی مشتری سفارشی ثبت می‌کند، چندین فرآیند مختلف باید اجرا شوند:

• • ثبت سفارش
  • محاسبه موجودی
  • پردازش پرداخت
  • آماده‌سازی برای ارسال

با سرویس بروکر :

• • سفارش مشتری به‌صورت پیام وارد Queue می‌شود.
  • هر سرویس (پرداخت، انبار، ارسال) پیام‌های مربوط به خودش را از صف دریافت می‌کند.
  • پردازش‌ها به صورت موازی اما مدیریت‌شده انجام می‌شوند.

• سیستم گزارش‌گیری (Reporting Systems)

فرض کنید مدیر یک گزارش سنگین از دیتابیس می‌خواهد. اجرای آن در لحظه ممکن است چند دقیقه طول بکشد. در این شرایط:

• • درخواست گزارش در Queue ذخیره می‌شود.
  • پردازش گزارش در پس‌زمینه انجام می‌شود.
  • نتیجه در یک جدول یا فایل ذخیره و بعداً به کاربر تحویل داده می‌شود.

• اعلان تغییرات (Change Notifications)

گاهی لازم است برنامه‌ها یا سیستم‌های دیگر در صورت تغییر داده‌ها مطلع شوند. مثلاً:

• • وقتی سفارشی تغییر وضعیت می‌دهد، پیام به Queue ارسال شود.
  • یک سرویس خارجی (مثلاً سرویس پیامک یا ایمیل) پیام را بخواند و مشتری را مطلع کند.

نکات بهینه‌سازی

• Queueها را مرتب مانیتور کنید تا پر نشوند.
• برای پیام‌های مهم، حتماً از Validation و Encryption استفاده کنید.
• از Index روی Queueها استفاده کنید تا بازیابی سریع‌تر شود.
• در صورت نیاز از Partitioning برای Queue استفاده کنید.

جمع‌بندی

Service Broker ابزار قدرتمندی در SQL Server برای مدیریت پیام‌ها و پردازش‌های آسنکرون است.

با استفاده از Message Type، Contract، Queue، Service و Route می‌توان یک سیستم صف کامل ایجاد کرد.

این قابلیت به‌خصوص در سیستم‌های بانکی، فروشگاه‌های آنلاین، پردازش گزارش‌ها و معماری‌های توزیع‌شده کاربرد زیادی دارد.

• ایجاد: شامل تعریف پیام، قرارداد، صف و سرویس
• حذف: باید به‌ترتیب از سرویس به پیام انجام شود
• کاربرد: پیام‌رسانی مطمئن، گزارش‌گیری، اعلان تغییرات، پردازش سفارش‌ها