انواع داده ای (Data Types) در پایگاه داده اوراکل

انواع داده ای (Data Types) در پایگاه داده اوراکل

پایگاه داده اوراکل (Oracle Database) از انواع داده‌ای (Data Types) مختلفی پشتیبانی می‌کند که هرکدام برای ذخیره‌سازی داده‌هایی با ویژگی‌ها و نیازهای خاص طراحی شده‌اند.

شناخت دقیق این انواع داده‌ای و کاربردهای آن‌ها می‌تواند در بهینه‌سازی عملکرد، استفاده بهینه از منابع و صحت داده‌ها در طراحی پایگاه داده‌ها بسیار مؤثر باشد.

در ادامه، انواع داده‌ای در اوراکل و کاربردهای آن‌ها با جزئیات و مثال‌های کاربردی ارائه می‌شود.

1. انواع داده‌های عددی (Numeric Data Types)

این دسته از انواع داده‌ای برای ذخیره‌سازی اعداد صحیح و اعشاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این انواع داده برای مقادیر عددی از جمله سن، حقوق، قیمت‌ها، امتیازات و غیره استفاده می‌شوند.

• NUMBER(p,s)

  این نوع داده، یکی از پرکاربردترین انواع داده‌ای برای ذخیره اعداد صحیح و اعشاری است.
  p تعداد کل ارقام و s تعداد ارقام بعد از اعشار را تعیین می‌کند.
  اگر p و s تعریف نشود، اوراکل به صورت پیش‌فرض از دقت حداکثری (38 رقم) استفاده می‌کند.

مثال کاربردی: فرض کنید می‌خواهید حقوق کارمندان را ذخیره کنید.
برای این کار، می‌توانید از NUMBER(10,2) استفاده کنید که می‌تواند حقوقی تا 999,999,999.99 را ذخیره کند

SALARY NUMBER(10,2);

• FLOAT

  برای ذخیره اعداد اعشاری با دقت شناور به کار می‌رود.
  FLOAT می‌تواند برای مقادیری که نیاز به دقت بالا ندارند استفاده شود، مانند درصدها و داده‌های مهندسی.

مثال کاربردی: ذخیره مقادیر دمای محیط یا نرخ رشد سالانه

GROWTH_RATE FLOAT(6);

• BINARY_FLOAT , BINARY_DOUBLE

  این دو نوع داده برای ذخیره‌سازی اعداد اعشاری به صورت باینری استفاده می‌شوند.
  BINARY_FLOAT و BINARY_DOUBLE به ترتیب برای ذخیره‌سازی داده‌ها با دقت تک‌دقتی (single precision) و دقت دو‌دقتی (double precision) به کار می‌روند.

مثال کاربردی: ذخیره‌سازی نتایج محاسبات پیچیده علمی

COMPUTATION_RESULT BINARY_DOUBLE;

2. انواع داده‌های متنی (Character Data Types)

این دسته برای ذخیره‌سازی رشته‌های متنی (کاراکترها) به کار می‌رود.

داده‌های متنی مانند نام‌ها، توضیحات، کدها و غیره در این دسته قرار می‌گیرند.

• CHAR(size)

  این نوع داده برای ذخیره‌سازی رشته‌های متنی با طول ثابت به کار می‌رود.
  اگر طول داده کمتر از مقدار size باشد، اوراکل آن را با کاراکترهای فضای خالی (space) تکمیل می‌کند.

مثال کاربردی: ذخیره کدهای پستی یا کدهای کشور

POSTAL_CODE CHAR(5);

• VARCHAR2(size)

  این نوع داده برای ذخیره‌سازی رشته‌های متنی با طول متغیر استفاده می‌شود.
  VARCHAR2 یکی از پرکاربردترین انواع داده‌ای است و فضای ذخیره‌سازی به اندازه طول واقعی رشته تخصیص می‌یابد.

مثال کاربردی: ذخیره نام مشتریان یا آدرس‌ها

CUSTOMER_NAME VARCHAR2(100);
ADDRESS VARCHAR2(255);

• NCHAR(size) , NVARCHAR2(size)

  این انواع داده مشابه CHAR و VARCHAR2 هستند، اما برای ذخیره‌سازی داده‌هایی که شامل کاراکترهای چندبایتی (مثل یونیکد) می‌شوند، به کار می‌روند.
  این نوع داده‌ها در مواردی که زبان‌های غیرلاتین مانند فارسی، عربی، چینی یا ژاپنی استفاده می‌شود، کاربرد دارند.

مثال کاربردی: ذخیره‌سازی اسامی در زبان‌های مختلف

NAME NCHAR(50);
DESCRIPTION NVARCHAR2(200);

3. انواع داده‌های تاریخ و زمان (Date and Time Data Types)

این دسته برای ذخیره‌سازی اطلاعات مرتبط با تاریخ و زمان مانند تاریخ تولد، زمان ثبت داده و غیره استفاده می‌شود.

• DATE

  این نوع داده، هم تاریخ و هم زمان را شامل می‌شود.
  به طور پیش‌فرض، داده‌های DATE شامل سال، ماه، روز، ساعت، دقیقه و ثانیه هستند.

مثال کاربردی: ذخیره تاریخ استخدام یا تاریخ تولد
 

HIRE_DATE DATE;
BIRTH_DATE DATE;

• TIMESTAMP

  این نوع داده، مشابه DATE است اما شامل جزئیات بیشتری از زمان مانند میلی‌ثانیه‌ها می‌شود.
  برای ثبت زمان دقیق رخدادها، TIMESTAMP کاربرد دارد.

مثال کاربردی: ثبت زمان دقیق وقوع یک تراکنش

TRANSACTION_TIME TIMESTAMP;

• TIMESTAMP WITH TIME ZONE

  این نوع داده علاوه بر مشخصات TIMESTAMP، منطقه زمانی (Time Zone) را نیز ذخیره می‌کند.
  این ویژگی در سیستم‌هایی که با مناطق زمانی مختلف سر و کار دارند مفید است.

مثال کاربردی: ذخیره زمان ورود کاربرانی از مناطق زمانی مختلف

LOGIN_TIME TIMESTAMP WITH TIME ZONE;

• INTERVAL YEAR TO MONTH , INTERVAL DAY TO SECOND

  این انواع داده برای ذخیره‌سازی بازه‌های زمانی به کار می‌روند.
  INTERVAL YEAR TO MONTH برای ذخیره تفاوت زمانی در سال و ماه و INTERVAL DAY TO SECOND برای ذخیره تفاوت زمانی در روز، ساعت، دقیقه و ثانیه استفاده می‌شود.

مثال کاربردی: محاسبه مدت زمان اعتبار یک قرارداد

CONTRACT_DURATION INTERVAL YEAR TO MONTH;

4. انواع داده‌های باینری (Binary Data Types)

این دسته برای ذخیره‌سازی داده‌های باینری مانند تصاویر، فایل‌ها و داده‌هایی که به فرم بایت هستند به کار می‌رود.

• RAW(size)

  برای ذخیره‌سازی داده‌های باینری با طول ثابت به کار می‌رود.

مثال کاربردی: ذخیره کلیدهای رمزنگاری یا داده‌های باینری کوچک

ENCRYPTION_KEY RAW(256);

• LONG RAW

  این نوع داده مشابه RAW است، اما برای ذخیره‌سازی داده‌های باینری با طول متغیر و بزرگ‌تر استفاده می‌شود. استفاده از این نوع داده توصیه نمی‌شود زیرا دارای محدودیت‌های بسیاری است.

مثال کاربردی: ذخیره فایل‌های باینری قدیمی در پایگاه داده‌های قدیمی.

• BLOB (Binary Large Object)

  برای ذخیره‌سازی داده‌های باینری بزرگ مانند تصاویر، ویدیوها و فایل‌های حجیم استفاده می‌شود.

مثال کاربردی: ذخیره تصاویر پروفایل کاربران

PROFILE_PICTURE BLOB;

5. انواع داده‌های LOB     

این دسته برای ذخیره‌سازی داده‌های حجیم مانند متن‌ها، اسناد، فایل‌های صوتی و تصویری استفاده می‌شود.

• CLOB (Character Large Object)

  برای ذخیره‌سازی داده‌های متنی حجیم استفاده می‌شود.
  این نوع داده برای ذخیره مقادیر متنی مانند کتاب‌ها، مقالات و اسناد به کار می‌رود.

مثال کاربردی: ذخیره محتوای مقاله‌های طولانی

ARTICLE_CONTENT CLOB;

• NCLOB

  مشابه CLOB است اما برای داده‌های متنی چندبایتی استفاده می‌شود.

مثال کاربردی: ذخیره اسناد چندزبانه

MULTI_LANGUAGE_TEXT NCLOB;

6. انواع داده‌های XML و JSON

این دسته برای ذخیره‌سازی داده‌های ساختارمند در قالب XML و JSON استفاده می‌شود.

• XMLTYPE

  این نوع داده برای ذخیره‌سازی اسناد XML استفاده می‌شود.

مثال کاربردی: ذخیره اسناد XML مربوط به سفارشات

ORDER_DATA XMLTYPE;

• JSON

  برای ذخیره‌سازی داده‌های JSON که در بسیاری از برنامه‌های مدرن استفاده می‌شود.

مثال کاربردی: ذخیره اطلاعات کاربری به فرم JSON

USER_PROFILE JSON;

انواع داده‌ای در پایگاه داده اوراکل گستره وسیعی از نیازها را پوشش می‌دهند.

انتخاب درست نوع داده‌ای، نقش مهمی در بهبود عملکرد و بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی دارد.