ایجاد و مدیریت پروسیجر (Procedure) در پایگاه داده اوراکل

ایجاد و مدیریت پروسیجر (Procedure) در پایگاه داده اوراکل

پروسیجرها (Procedures) یکی از بخش‌های اصلی برنامه‌نویسی PL/SQL در پایگاه داده اوراکل هستند.

این پروسیجرها قطعه‌هایی از کد PL/SQL می‌باشند که برای انجام وظایف خاصی مانند پردازش داده‌ها، اجرای عملیات بر روی جداول و یا تعامل با دیگر اجزای پایگاه داده استفاده می‌شوند.

پروسیجرها به عنوان یک ابزار قدرتمند در خودکارسازی وظایف، افزایش کارآیی و کاهش پیچیدگی‌های کدها عمل می‌کنند.

در این مقاله، به بررسی مفاهیم، روش ایجاد، مدیریت و کاربرد پروسیجرها در پایگاه داده اوراکل می‌پردازیم.

همچنین با ارائه مثال‌های عملی، نحوه پیاده‌سازی پروسیجرها را به‌صورت جامع و گام‌به‌گام توضیح خواهیم داد.

مفاهیم اولیه پروسیجر در اوراکل

یک پروسیجر در واقع مجموعه‌ای از دستورات SQL و PL/SQL است که می‌تواند بارها و بارها بدون نیاز به نوشتن مجدد کدها، فراخوانی و اجرا شود.

این قابلیت باعث کاهش خطاهای احتمالی و افزایش بهره‌وری می‌شود.

پروسیجرها معمولاً برای انجام عملیات خاصی استفاده می‌شوند که به صورت متداول و مکرر در پایگاه داده اجرا می‌شوند.

پروسیجرها مشابه توابع (Functions) هستند، اما تفاوت اصلی آن‌ها این است که پروسیجرها لزوماً مقداری را برنمی‌گردانند، در حالی که توابع همیشه یک مقدار خروجی دارند.

مزایای استفاده از پروسیجرها در پایگاه داده اوراکل

استفاده از پروسیجرها در پایگاه داده اوراکل مزایای متعددی دارد:

• افزایش کارایی

  با اجرای پروسیجرها در سمت سرور، می‌توان از ارسال چندین درخواست مجزا به سرور پایگاه داده جلوگیری کرد و کارایی کلی سیستم را افزایش داد.

• کاهش پیچیدگی کد

  با استفاده از پروسیجرها، می‌توان قطعات پیچیده کد را در یک مکان متمرکز کرد و از تکرار کد جلوگیری نمود.

• افزایش امنیت

  می‌توان سطح دسترسی به پروسیجرها را به صورت دقیق تنظیم کرد و از این طریق امنیت دسترسی به داده‌ها و اجرای عملیات را کنترل کرد.

• نگهداری ساده‌تر

  تغییرات در منطق کسب‌وکار (Business Logic) تنها در پروسیجر انجام می‌شود و نیازی به اصلاح در بخش‌های مختلف برنامه نیست.

• چند بار استفاده (Reusability)

  پروسیجرها می‌توانند توسط دیگر بخش‌های برنامه یا دیگر کاربران فراخوانی شوند و از قابلیت چند بار استفاده بهره‌مند هستند.

نحو (Syntax) ایجاد پروسیجر در پایگاه داده اوراکل

برای ایجاد یک پروسیجر در اوراکل، از دستور CREATE PROCEDURE استفاده می‌شود. ساختار کلی تعریف یک پروسیجر به شکل زیر است:

CREATE OR REPLACE PROCEDURE procedure_name 
  (parameter_1 datatype, parameter_2 datatype, ...)
IS
  -- بخش متغیرها
BEGIN
  -- بدنه پروسیجر (دستورات SQL و PL/SQL)
EXCEPTION
  -- بخش مدیریت خطا (اختیاری)
END procedure_name;

اجزای مختلف این ساختار:

• procedure_name: نام پروسیجر که باید یکتا باشد.

• پارامترها: پروسیجرها می‌توانند پارامترهای ورودی (IN)، خروجی (OUT) یا دوطرفه (IN OUT) داشته باشند.

• بخش BEGIN و END: این بخش شامل دستورات اصلی پروسیجر است که باید اجرا شوند.

• بخش EXCEPTION: این بخش به مدیریت خطاهای احتمالی در حین اجرای پروسیجر اختصاص دارد.

مثال ساده از ایجاد یک پروسیجر

فرض کنید ما می‌خواهیم یک پروسیجر برای درج اطلاعات در جدول employees ایجاد کنیم:

CREATE OR REPLACE PROCEDURE insert_employee
  (p_first_name IN VARCHAR2, p_last_name IN VARCHAR2, p_salary IN NUMBER)
IS
BEGIN
  INSERT INTO employees (first_name, last_name, salary)
  VALUES (p_first_name, p_last_name, p_salary);
END insert_employee;

در این مثال، پروسیجر insert_employee سه پارامتر ورودی می‌گیرد (نام، نام خانوادگی و حقوق) و یک سطر جدید در جدول employees درج می‌کند.

 

🌟 آیا آماده‌اید تا در دنیای پایگاه داده‌ها بدرخشید؟ 🚀

با دوره آموزش پایگاه داده اوراکل ما، مهارت‌های ضروری را یاد بگیرید و به چالش‌های واقعی صنعت پاسخ دهید.

این دوره با محتوای عملی و آموزش‌های کاربردی به شما کمک می‌کند تا به یک متخصص در این حوزه تبدیل شوید و فرصت‌های شغلی جدیدی را کشف کنید.

برای شروع سفر یادگیری‌تان کلیک کنید!

انواع پارامترها در پروسیجر  در پایگاه داده اوراکل

پروسیجرها در اوراکل می‌توانند پارامترهایی دریافت کنند و با آن‌ها کار کنند. این پارامترها به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

• پارامترهای IN

  این پارامترها فقط برای ورودی داده‌ها استفاده می‌شوند و نمی‌توانند در داخل پروسیجر تغییر داده شوند. به‌عبارت‌دیگر، مقداری که به پارامتر IN پاس داده می‌شود، فقط خوانده می‌شود.

• پارامترهای OUT

  این پارامترها برای خروجی داده‌ها استفاده می‌شوند. مقدار این پارامترها در داخل پروسیجر محاسبه شده و به بیرون از پروسیجر ارسال می‌شود.

• پارامترهای IN OUT

  این نوع پارامترها هم برای ورودی و هم برای خروجی داده‌ها استفاده می‌شوند. مقدار ورودی به پروسیجر ارسال می‌شود، و سپس ممکن است در داخل پروسیجر تغییر کند و مقدار جدید آن برگردانده شود.

مثال از پروسیجر با پارامترهای OUT:

CREATE OR REPLACE PROCEDURE get_employee_salary
  (p_employee_id IN NUMBER, p_salary OUT NUMBER)
IS
BEGIN
  SELECT salary INTO p_salary
  FROM employees
  WHERE employee_id = p_employee_id;
END get_employee_salary;

در این مثال، پروسیجر get_employee_salary مقدار حقوق کارمند مشخصی را بر اساس شناسه کارمند (employee_id) برمی‌گرداند.

پارامتر p_employee_id به عنوان ورودی و پارامتر p_salary به عنوان خروجی استفاده می‌شود..

فراخوانی پروسیجرها  در پایگاه داده اوراکل

پس از ایجاد پروسیجر، می‌توان آن را از طریق دستور EXECUTE یا داخل کد PL/SQL فراخوانی کرد.

فراخوانی پروسیجر با دستور EXECUTE:

EXECUTE insert_employee('John', 'Doe', 5000);

فراخوانی پروسیجر داخل بلوک PL/SQL:

BEGIN
  insert_employee('Jane', 'Smith', 6000);
END;

فراخوانی پروسیجر با پارامترهای OUT:

DECLARE
  emp_salary NUMBER;
BEGIN
  get_employee_salary(101, emp_salary);
  DBMS_OUTPUT.PUT_LINE('Salary: ' || emp_salary);
END;

مدیریت خطاها در پروسیجر  در پایگاه داده اوراکل

پروسیجرها نیز مانند سایر بخش‌های برنامه‌نویسی PL/SQL ممکن است با خطاهای مختلفی مواجه شوند.

برای مدیریت این خطاها، می‌توان از بخش EXCEPTION در پروسیجر استفاده کرد.

مثال از مدیریت خطاها در پروسیجر:

CREATE OR REPLACE PROCEDURE insert_employee
  (p_first_name IN VARCHAR2, p_last_name IN VARCHAR2, p_salary IN NUMBER)
IS
BEGIN
  INSERT INTO employees (first_name, last_name, salary)
  VALUES (p_first_name, p_last_name, p_salary);
EXCEPTION
  WHEN OTHERS THEN
    DBMS_OUTPUT.PUT_LINE('An error occurred: ' || SQLERRM);
END insert_employee;

در این مثال، اگر خطایی در هنگام اجرای پروسیجر رخ دهد، پیام خطا با استفاده از تابع SQLERRM نمایش داده می‌شود.

ویرایش پروسیجر  در پایگاه داده اوراکل

اگر بخواهید یک پروسیجر را تغییر دهید، می‌توانید از دستور CREATE OR REPLACE PROCEDURE استفاده کنید. این دستور باعث می‌شود پروسیجر موجود با نسخه جدید جایگزین شود.

مثال:

CREATE OR REPLACE PROCEDURE insert_employee
  (p_first_name IN VARCHAR2, p_last_name IN VARCHAR2, p_salary IN NUMBER)
IS
BEGIN
  INSERT INTO employees (first_name, last_name, salary)
  VALUES (p_first_name, p_last_name, p_salary);
  DBMS_OUTPUT.PUT_LINE('Employee inserted successfully.');
END insert_employee;

در این مثال، پروسیجر تغییر داده شده است تا بعد از درج اطلاعات، یک پیام موفقیت نمایش دهد.

مشاهده اطلاعات پروسیجر

برای مشاهده اطلاعات مربوط به یک پروسیجر (مانند نام، وضعیت و غیره)، می‌توان از جدول‌های سیستم اوراکل مانند USER_PROCEDURES یا ALL_OBJECTS استفاده کرد.

مثال:

SELECT object_name, status
FROM user_objects
WHERE object_type = 'PROCEDURE';

حذف پروسیجر   در پایگاه داده اوراکل

برای حذف یک پروسیجر از پایگاه داده، از دستور DROP PROCEDURE استفاده می‌شود.

نحو (Syntax):

DROP PROCEDURE procedure_name;

مثال:

DROP PROCEDURE insert_employee;

نکات مهم در مورد پروسیجرها

• پروسیجرهای کامپایل‌شده

  پروسیجرها پس از ایجاد در پایگاه داده کامپایل می‌شوند و به همین دلیل از کارایی بالایی برخوردارند.

• پروسیجرهای مستقل و بسته‌ها (Packages)

  پروسیجرها می‌توانند به‌صورت مستقل یا در قالب بسته‌ها تعریف شوند.
  بسته‌ها (Packages) مجموعه‌ای از پروسیجرها، توابع و سایر اجزای PL/SQL هستند که برای سازماندهی بهتر کدها استفاده می‌شوند.

• کنترل سطح دسترسی

  می‌توان سطح دسترسی به پروسیجرها را به‌دقت تنظیم کرد و مشخص کرد که کدام کاربران اجازه اجرای پروسیجر را دارند.